Historia Słonowic

Słonowice leżą w południowo-zachodniej części gminy Kobylnica, przy drodze odchodzącej w Reblinie od szosy krajowej ze Słupska do Sławna. Granicę rozdzielającą ziemie należące do Dobrzęcina i Słonowic stanowi ciek wodny, dopływ Wieprzy wpływający od strony Runowa w stronę Wrzącej. Wschodnią granicę przyległości należących do Słonowic wytycza linia kolejowa ze Słupska do Miastka z przystankiem oddalonym od miejscowości o dwa kilometry. Nazwa wsi ma charakter patronimiczny i utworzona została od nazwy osobowej Słony. W 1505 roku nazywała się Slonnenitz, natomiast jej niemiecka nazwa przez 1945 rokiem brzmiała Gross Schlonwitz.

Wsie Słonowice i Dobrzęcino należały do rodziny von Kleist, która przejęła je od v. Puttkamerów, gdyż Mathias v. Puttkamer w 1480 roku sprzedał Malechowo i nabył Komorczyn, Dobrzęcino i Słonowice. W 1510 część tych ziem figurowała jako zastaw dla v. Belowów. Ci ostatni jako właściciele Słonowic występowali w dokumentach do 1549, a Dobrzęcina do 1640 roku. W latach 1655 – 1666 na liście właścicieli figurowały już nazwiska v. Kleist i v. Krockow. To ostatnie zaistniało prawdopodobnie przez koligację z kobietą z rodziny v. Below. W 1756 roku jedna czwarta obszaru wiosek należała do rodziny v. Blumenthal z Kwakowa. W 1773 majątek był w posiadaniu rodziny v. Krockow.

W okresie wojen napoleońskich Słonowice zostały przez Francuzów podpalone, później ponownie je odbudowano. Do dziś nie wiadomo jak wyglądała przedtem wieś, majątek oraz dworek. W 1840 Grafini Walecka v. Krockow wyszła za mąż za rotmistrza Hermanna v. Blumenthala z Kwakowa, a później zmarła podczas porodu syna. W ten sposób cały majątek przejęła rodzina v. Blumenthal i należał od do niej do 1945 roku. Hermann v. Blumenthal zmarł w 1863, a ponieważ jego syn, rotmistrz Vally v. Blumenthal, w 1886 kupił inną posiadłość, Słonowicami w latach 1863-1924 zarządzał administrator o nazwisku Strömer. Po śmierci Vallyego majątek przejął prof. dr Albrecht v. Blumenthal. W 1924 roku zarząd dobrami przejął jego brat Robert. W maju 1930 spalił się dwór wraz z kilkoma oborami, jedną z nich odbudowano w 1941 roku. Odbudowę dworu odłożono na czas pokoju, lecz nigdy nie doszła do skutku. W skład spalonego dworu wchodził dom dziedzica, wchodziły też stodoły i obory. Za domem położony był budynek, w którym pracował inspektor, a obok ulicy – park z dwoma stawami i dużą liczbą starych drzew.

Majątek szlachecki obejmował powierzchnię 325 ha i przede wszystkim uprawiano w nim ziemniaki. Według księgi handlowej Willi Popp hodował 45 krów, dwa buhaje oraz cielęta. Hodowlą trzody chlewnej (około 300 świń) zajmował się August Schramm. Mienie majątku nadzorował inspektor Arthur Simon. Słonowice miały pocztę, której właścicielem był Friedrich Hein. Prowadził on także sklep, pełnił ponadto funkcję burmistrza. We wsi znajdowała się kuźnia i pracownia kołodziej. Była też szkoła – na początku jednoklasowa, dopiero po drugiej wojnie światowej dwuklasowa. Do 1934 roku uczyli w niej Paul Braun i Weker Klaschiński, zaś w latach 1934-1944 Nimz Künne, Wilke oraz jego żona.

Park w Słonowicach założono w stylu angielskim. Rosły w nim stare drzewa i były dwa stawy. Graniczył on z posiadłością należącą do kościoła. Pozostały po nim zaledwie grupy zieleni.

Decyzję o otwarciu Szkoły Podstawowej w Słonowicach podjął Inspektorat Szkolny w Sławnie. Nauka rozpoczęła się 1 października 1948 roku. Początkowo pracował tu tylko jeden nauczyciel Jan Grzybowski. Od grudnia 1955 nadzór nad szkołą przejął Wydział Oświaty Powiatowej Rady Narodowej w Słupsku. W 1956 placówka realizowała pięcioletni program nauczania, w roku następnym już sześcioletni, zaś od września 1966 roku – ośmioletni.

We wrześniu 1973 roku zamknięto Szkołę Podstawową w Runowie, a dzieci ze zlikwidowanej placówki włączono do szkoły w Słonowicach. Kolejna reorganizacja słonowickiej szkoły odbyła się rok później bowiem od września 1974 do Słonowic dowożono również uczniów klas od piątek do ósmej ze szkół we Wrzącej i Bzowie. Nie trwało to długo, gdyż w roku szkolnym 1979/1980 powstała szkoła zbiorcza we Wrzącej, do której dowożono ze Słonowic uczniów klas od czwartej do ósmej. We wrześniu 1990 roku dokonano nowej reorganizacji – w tym we Wrzącej pozostawiono tylko dzieci klas od „zerówki” do trzeciej, starsze zaś zaczęto dowozić do Słonowic.

W 1948 roku stan techniczny oraz sanitarny obiektów szkolnych był fatalny. Nowe pokrycie dachu na budynku szkolnym położono dopiero w lipcu 1957 roku. Trzy lata później wokół boiska zasadzono krzewy, a następnie okolono je żelbetonowym ogrodzeniem. W 1961 dokonano dalszych remontów, ponadto szkołą otrzymała drugi budynek. Stare obiekty ciągle jednak nie były funkcjonalne i dostrzegano konieczność wybudowania nowej szkoły. W lutym 1967 roku inwestycję postanowiono przyspieszyć. Powołano Społeczny Komitet Budowy Szkoły, jego przewodniczącym został kierownik Zakładu Rolnego w Dobrzęcinie, inżynier Wacław Jęchorek. Budowę prowadzono pięć lat. Nowy obiekt szkoły oddano do użytku w pierwszej połowie 1991 roku, nieco później dokończono halę sportową. Dziś szkoła w Słonowicach to okazały obiekt z salą gimnastyczną wyposażoną w nowoczesny sprzęt, mieszczący także kilka pracowni przedmiotowych.

W latach 1999-2000 absolwentami byli uczniowie klas ósmych, a od 2001 roku są nimi uczniowie klas szóstych. Pierwszym kierownikiem, a później dyrektorem szkoły był Jan Grzybowski (1948 – 1981), a po nim stanowisko dyrektora obejmowali kolejno: Małgorzata Wolniszewska (1981 – 1983), Maria Mickiewicz (1983 – 1989), Jacek Kantowski (1989 – 1992), Anna Kamińska (1992 – 1997), Marek Labuda (1997 – 2002) i od 2002 roku Jolanta Bojarska. W 2010 roku obowiązki dyrektora szkoły zaczęła pełnić Irena Jasińska. Natomiast w latach 1957 – 1959 pracował w tej szkole jako nauczyciel oraz opiekował się szkolą drużyną ZHP – historyk, profesor Stanisław Łach.

W roku szkolnym 1996 – 1997, po zasięgnięciu opinii uczniów, na posiedzeniu Rady Pedagogicznej zaproponowano by szkoła przyjęła imię Książąt Pomorskich. Projekt sztandaru wykonał Grzegorz Kamiński, a ufundował go Urząd Gminy w Kobylnicy. Podczas uroczystego nadania szkole imienia, sylwetki książąt na tle dziejów Słupska przedstawił prof. Zygmunt Szultka, obecni byli przedstawiciele Muzeum Pomorza Środkowego, którzy zadeklarowali utrzymywanie stałych kontaktów ze szkołą.

W latach 1965 – 1966 zbudowano w Słonowicach ośrodek zdrowia. Kierownikiem została lekarz specjalista chorób wewnętrznych Teresa Rachańska. Zatrudnienie byli: referent gospodarczy – Franciszek Rachański, pielęgniarka dyplomowana – Grażyna Ocha oraz rejestratorka – Teresa Matejczuk. W 1967 roku pracę rozpoczęła tu także stomatolog Teresa Moniewska. W 1969 zatrudnione był pielęgniarki Grażyna Drozdowska i Bogumiła Skępiec, stomatolog – Józef Poradziński. W 1969 roku ośrodek opuściła Teresa Rachańska, w roku następnym kierownikiem przychodzi został chirurg ortopeda dr Zbigniew Jakubowski. Około półtora roku później odszedł on, a na jego miejsce przyszła Antonina Polkerna.

Od 1982 roku kierownikiem ośrodka był Maciej Bińczak. Po reformie w służbie zdrowia i powołaniu kas chorych kontynuował nadal pracę w tym ośrodku, początkowo na subkoncie, a następnie na kontrakcie z Pomorską Kasą Chorych w Gdańsku. Pracował w Słonowicach dwadzieścia dwa lata, zmarł po długiej chorobie 2 lutego 2005 roku. Prowadzenie przychodni przejęła jego żona – Ewa Bińczak i pracowała tu siedem lat. Uzyskała specjalizację pediatry. Następnie około roku przychodnią kierował i przyjmował pacjentów lekarz Budzyński, po nim zaś przez pięć lat – lekarz pediatra Jerzy Kuczma, który przybył do Słonowic wraz z żoną – pielęgniarką. Około 1978 roku odeszła pielęgniarka Drozdowska. Około półtora roku jako pielęgniarka pracowała Barbara Bernecka, a w 1984 zatrudniono pielęgniarkę Bożenę Sikorę.

Do sołectwa Słonowice należy również Dobrzęcino i jako sołtysi w dokumentach figurują: Teodor Miśków (wymieniony w latach: 1951, 1953 oraz 1959), J. Konieczny (1954), Władysław Jopek (1973), Walenty Nowak (1984, 1990-1994) i Stefan Piszko (1994)

Autor: Eugeniusz Wiązowski, Kobylnica