Kapłaństwo ustanowił Pan Jezus w Wielki Czwartek w Jerozolimie w przede dniu swojej męki i śmierci na krzyżu, kiedy po złożeniu siebie w ofierze Ojcu niebieskiemu pod postaciami chleba i wina, rzekł do Apostołów: To czyńcie na moją pamiątkę.
Jedynym i najwyższym kapłanem całego rodzaju ludzkiego jest Chrystus, który poprzez sakrament kapłaństwa udziela władzy i łaski składania ofiary Mszy świętej, udzielania sakramentów świętych i głoszenia słowa Bożego. Etymologia słowa kapłan – pontifex – oznacza „budujący most”, określając istotę i sens owej posługi. Kapłan buduje most między doczesnością a wiecznością, między człowiekiem a Bogiem. Sakrament kapłaństwa jest darem Bożym, wypełnieniem i obraniem ścieżki życiowej, jaką daje i określa sam Bóg, który posługuje się kapłanami na ziemi. Sakrament kapłaństwa wewnętrznie upodabnia do Chrystusa w wypełnianiu trzech głównych zadań: nauczania, uświęcania i rządzenia. Są one w rzeczywistości działaniami zmartwychwstałego Jezusa, który budzi wiarę, gromadzi ludzi, tworzy jedność Kościoła i prowadzi do zbawienia. Przez otrzymane święcenia kapłan wchodzi w wewnętrzną komunię z Jezusem. Działa w osobie samego Chrystusa, który uobecnia swoje działanie przez niego, zwłaszcza wtedy, gdy kapłan dokonuje aktów sakramentalnych, np. chrztu, rozgrzeszenia lub konsekracji chleba i wina.